Patlamadan Korunma Dokümanı

Kuruluşumuzun en önemli amacı ise, başta hizmet sunduğumuz işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği kültürünü geliştirmek, saha uygulamaları ve yasal mevzuat kapsamında işyerlerinin gerekli dokümantasyonlarının sağlanmasında öncelikli ve nicel tespitleri ortaya koyarak, risklerinizi ortadan kaldırmaya kaldırılamadığı durumlarda en aza indirmeye yardımcı olmaktır.

Patlamadan korunma dokümanı, işyerlerinde oluşabilecek patlayıcı ortamların tehlikelerinden çalışanların sağlık ve güvenliğini korumak amacıyla hazırlanan dokümanlardır.

Patlayıcı ortam nedir?

Patlayıcı ortam, yanıcı maddelerin gaz, buhar, sis ve tozlarının atmosferik şartlar altında hava ile oluşturduğu ve herhangi bir tutuşturucu kaynakla temasında tümüyle yanabilen karışımı ifade eder.

Patlamadan Korunma Dokümanı Ne Gibi Önlemlerin Alınmasını Sağlar?

Patlama tehlikesi bulunan gazların, sislerin, buharların, tutuşabilir tozların ortaya çıkması durumunda, bunlar derhal güvenli ve uygun bir yere taşınmalıdır. Bunun yapılma imkanı yok ise yayılmalarını önlemek için başka önlemler alınır.

Patlayıcı ortam birkaç farklı çeşit patlayıcıdan oluşuyorsa alınacak önlem en yüksek seviyeye çıkarılır.

Çalışılan ortamın ya da çalışanların statik elektrik üreticisi ya da taşıyıcısı olduğu durumlarda, statik elektrik boşalmaları dikkate alınır. Statik elektriğin patlayıcı ortamı tutuşturabilme tehlikesine karşı çalışanlara koruyucu donanımlar verilir.

Koruyucu sistemler, ekipman, tesis ve bunlara bağlı cihazların patlayıcı ortamda kullanılabilmeleri için Patlamadan Korunma Dokümanı’nda bu cihazların güvenle kullanılabileceğinin belirtilmesi gerekir. Bu kural koruyucu sistem ya da ekipman sayılmayan fakat tesise yerleştirildikleri ortamlarda tutuşturma tehlikesi meydana getiren iş ekipmanları için de geçerlidir.

Patlama riskini düşürmek ve yaşanabilecek bir patlamayı işyerlerine ve iş ekipmanlarına ve işyerine yayılmasını önlemek için, işyerlerinin, iş ekipmanlarının ve bunlara bağlı bütün cihazların montajı, yerleştirilmesi, tasarımı, bakım ve onarım için gerekli tüm önlemler alınır. Her bakım ve onarımın ardından bunların uygunluğu kontrol edilir.

Gerekli görüldüğü durumlarda patlama oluşmadan önce, çalışanlar sesli ya da görsel işaretler ile uyarılır ve patlama riski bulunan ortamdan uzaklaştırılır.

Tehlike anında çalışanların tehlikenin etkisi altında olduğu bölgeden güvenli ve hızlı bir şekilde uzaklaşabilmeleri için tahliye planı oluşturulur.

İşyerinde patlayıcı ortam bulunuyor ise faaliyete başlanmadan önce tüm işyerinin patlama açısından güvenli olduğu kanıtlanmalıdır. Meydana gelebilecek patlamadan korunmak için tüm şartlar yerine getirilir. İşyerinin patlama açısından güvenli olup olmadığına uzman kişilerce karar verilir.

İşyerlerinde kullanılan yanıcı ve paylayıcı maddelerin kullanımını belirleyen bazı yönetmelikler vardır;

Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemlerle İlgili Yönetmelik (94/9/AT, 2006)

Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunmasıyla İlgili Yönetmelik (2013), TS 3491 EN 60079-10

Bu yönetmelikler dahilinde, Patlamadan Korunma Dokümanı hazırlanmalıdır.

Hazırlanma aşamasında aşağıdaki işlemler yapılır;

  • İşletme faaliyetleri sırasında kullanılan yanıcı ve patlayıcı maddeler tespit edilir.
  • Bu maddelere ait tutuşma sıcaklıkları, LEL, atom ağırlıkları gibi MSDS bilgilerinden faydalanılarak aşağıda yer alan ölçümler sonucunda gereken hesaplamalar yapılır.
  • Yanıcı maddelerin boşalma hızları ve dereceleri belirlenir.
  • Boşalma hızlarını belirlemek için tank basınç, proses, ve boru devrelerinin basınç değerleri tespit edilir.
  • Yanıcı maddelerin kullanıldığı ve depolandığı tüm alanlarda suni ve tabii havalandırma hızı ve sıcaklığı ölçülür.
  • Havalandırma sisteminde basılan ve emilen havanın akış hızı ve miktarı belirlenir.
  • Bu ölçümlerin değerleri tespit edilip hesaplandıktan sonra aşağıdaki işlemler yapılır.
  • Tehlikeli ve tehlikesiz bölgelerin tasnifi, kuşaklar, tutuşmaya neden olabilecek elektrik tesisatı dahil her türlü kaynağa olan emniyet mesafesi belirlenir.
  • Tehlikeli ve tehlikesiz bölgelerin tasnif işlemleri belirlenir.
  • Yanıcı ve patlayıcı maddelerin depolandıkları ve kullanıldıkları alanlar, yerleşim planları üstünde gösterilir.
  • Yasaların belirlediği tedbirler tavsiye edilerek tüm çalışma tamamlanır.